O utrwalaczu dykursy wszelakie

[JohnH]

Tak jest. W książkach podają, że dla U1 dla papierów roztwór jest bardziej rozcieńczony. Natomiast żadnej uwagi nie ma przy przepisie na U2.
A tak przy okazji, to dzisiaj przyszła chemia i zastanowiła mnie jedna uwaga napisana na siarczynie sodu: "W kontakcie z kwasami uwalnia toksyczne gazy". Wydaje mi się, że utrwalacz U2 jest kwaśny, więc co będzie uwalniał on toksyczne gazy? Wolę się zapytać, zanim będzie za późno.

[J.A.]

Jak się baka puści, to też uwalnia się toksyczne gazy.
Muszą tak pisać, bo coś się tam ulatnia, trochę śmierdzi itd.

[bakulik]

A tak przy okazji, to dzisiaj przyszła chemia i zastanowiła mnie jedna uwaga napisana na siarczynie sodu: "W kontakcie z kwasami uwalnia toksyczne gazy". Wydaje mi się, że utrwalacz U2 jest kwaśny, więc co będzie uwalniał on toksyczne gazy?

Utrwalacz jest kwaśny właśnie dzięki siarczynowi, a dokładnie: kwaśnemu siarczynowi sodu – NaHSO3. Jest to sól, ale ma kwaśny odczyn. Kwas siarkawy (siarkowy (IV)) jest słabym kwasem i wypierany jest z soli przy obecności w roztworze innego kwasu, po czym ulega rozkładowi, wydzielając dwutlenek siarki. To jest właśnie ten toksyczny gaz. Z samego utrwalacza się nie widzieli, ale przenoszenie do niego resztek kwaśnego przerywacza powoduje powstanie niewielkich jego ilości, stąd ten leki smrodek.

[JohnH]

Kolego @bakulik, dziękuję serdecznie za objaśnienie.

[technik219]

stąd ten leki smrodek.

Bardzo lubię ten "smrodek"

[pelovsky]

Bardzo lubię ten "smrodek"

powiedziałbym, że to jeden z najpiękniejszych zapachów na świecie! Kto to tu na forum ma w podpisie coś na kształt parafrazy z Czasu Apokalipsy "I love the smell of fixer in the morning"? Dla mnie drugi taki zapach to jeszcze ciepły wywoływacz z RA4.

[bakulik]

rbit9n ma taki cytat, ale o fenidonie. No chyba że jest ktoś jeszcze z podobnym tekstem.

[pelovsky]

a to możliwe, że przekręciłem :D swoją drogą nie wiem jak pachnie fenidon?

[rbit9n]

fenidon pachnie jak zwycięstwo.

[Imperitus]

fenidon pachnie jak zwycięstwo.

No coś w tym jest, taka ledwie wyczuwalna słodkawa nutka, po dodaniu wrzątku dopiero można wyraźnie poczuć. Ale i tak utrwalacz w kontakcie ze skórą to jest dopiero poezja

[JohnH]

Utrwalacz jest kwaśny właśnie dzięki siarczynowi, a dokładnie: kwaśnemu siarczynowi sodu – NaHSO3. Jest to sól, ale ma kwaśny odczyn.

Koledzy, zacząłem się przygotowywać do rozrobienia utrwalacza i zauważyłem, że zamiast kwaśnego siarczynu sodowego NaHSO3 kupiłem siarczyn sodowy bezwodny Na2SO3. Mądre książki z fotografii piszą, że ten drugi (Na2SO3) jest także składnikiem kwaśnego utrwalacza.
Proszę mi tylko powiedzieć, czy mam go dać w tej samej ilości co przepisowy kwaśny siarczyn sodowy?

[technik219]

Ale i tak utrwalacz w kontakcie ze skórą to jest dopiero poezja

Zwłaszcza po krojeniu cebuli

[bakulik]

Proszę mi tylko powiedzieć, czy mam go dać w tej samej ilości co przepisowy kwaśny siarczyn sodowy?

Niestety nie dasz rady w ten sposób zakwasić roztworu, trzeba dodać jakiegoś kwasu. Zwykle stosuje się kwas octowy lodowaty, ale spróbuj taki przepis (zmodyfikowany Kodak F-24):

woda, 500 ml, temp. 50°C,
tiosiarczan sodu, 240 g,
siarczyn sodu bezw., 10 g,
kwas cytrynowy, 22 g,
woda do 1 l.

Film powinien się klarować po 5 minutach, a w pełni utrwalić w 10 minut. Gdy czas klarowania zbliży się do 10 minut, utrwalacz jest zużyty.

[technik219]

trzeba dodać jakiegoś kwasu

Z kwasami w połączeniu z tiosiarczanem trzeba ostrożnie. Mocne kwasy powodują rozkład tiosiarczanu i reakcję sulfuryzacji, czyli wytrącenia z roztworu siarki koloidalnej. Można to poznać po zmętnieniu roztworu - staje się biały jak mleko, potem zaczyna żółknąć jak siarka koloidalna łączy się w większe skupiska. Taki utrwalacz nie nadaje się do użytku. Dlatego do roztworu utrwalacza w celu zakwaszenia nie daje się bezpośrednio kwasów a jedynie sole dysocjujące z uwolnieniem jonów kwasowych.

[bakulik]

Samego kwasu oczywiście nie, tylko w połączeniu np. z siarczynem sodowym. Jako kwas stosuje się wtedy kwas octowy lodowaty, kwas siarkowy, kwas borowy… Najprościej jednak zastosować kwaśny siarczyn (sam lub z siarczynem bezwodnym) sodu lub pirosiarczyn sodu lub potasu. Albo kupić gotowy utrwalacz.