Wybór Rodinalu lub R09

Ciemnia fotograficzna - Wszystko o procesie wywoływania negatywów czarno-białych

Moderatorzy: rbit9n, Jerzy, zladygin, Michał Kowalski

Wlodek
-#
Posty: 59
Rejestracja: 11 lut 2023, 11:37
Lokalizacja: Piotrków Tryb.

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: Wlodek »

Witam.
Czy ktoś testował na tym samym filmie różne rodzaje Rodinalu bądź R09, ostatnio kupiłem Adox Rodinal (będzie taniej), ale czy jest to odpowiednie do "dzisiaj" kupowanych filmów np. Fomapan 200, Rolley superpan 200, Agfa APX 100, Ilford FP4 i 5 itd. Czy warto w nich "obrabiać" filmy ? Czy są osoby które to "przerobiły", mogą się pochwalić jakie doświadczenia mają ? Pozdrawiam
A tak dodatkowo - jaki uniwersalny wywoływacz do filmów cz-b polecacie ?
Awatar użytkownika
Imperitus
-#
Posty: 2093
Rejestracja: 01 sie 2018, 23:11
Lokalizacja: Toruń

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: Imperitus »

Najbardziej uniwersalny będzie D76/ID-11, to taki "standard metra" wśród wywojek. Rodinal jest wywoływaczem starego typu i nie nadaje się jako uniwersalny, są filmy które się z nim lubią ale są i takie które nie za bardzo. Najważniejszą jednak kwestią jest czy Tobie będą się podobać efekty.
"Ludzie, którzy nie potrzebują innych ludzi, potrzebują innych ludzi, by im okazywać, że są ludźmi, którzy nie potrzebują innych ludzi."
Terry Pratchett – Maskarada
Awatar użytkownika
technik219
-#
Posty: 3353
Rejestracja: 13 lut 2011, 20:15
Lokalizacja: ze wsi

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: technik219 »

Wlodek pisze: 04 lip 2023, 10:02 czy jest to odpowiednie do "dzisiaj" kupowanych filmów np. Fomapan 200, Rolley superpan 200, Agfa APX 100, Ilford FP4 i 5 itd.
Będzie. Nie stwierdzono różnic w działaniu rodinalu od różnych "producentów". Krążą nie pozbawione podstaw opinie, że ten specyfik produkowany jest w jednym miejscu i tylko rebrandowany przez dystrybutorów. Jedynie raz "naciąłem się" kupując rzekomy rodinal w butelce litrowej na popularnym portalu aukcyjnym, który miał być oryginalnym rodinalem pozlewanym z małych buteleczek One Shot. Jak się w praniu okazało, był to "parodinal", jednak dobrze zrobiony i też nie stwierdziłem by aż tak bardzo różnił się w działaniu od oryginału. Wszystkie ""rodinale" i "rodinalopodobne" traktuję jednorazowo bez względu na rozcieńczenie.
Będę się powtarzał, ale nie chce mi się szukać mojego postu w kwestii rodinaalu: Rodinal "unijny" nie jest tym samym rodinalem co w czasach przedunijnych. Zawiera mniej substancji czynnych za to jest bardziej alkaliczny co pozwoliło zachować "stare" czasy wywoływania. Odbiło się to dosyć znacznie na wydajności (2 ml koncentratu starego rodinalu wystarczyło na wywołanie 1 filmu, a teraz rekomendowane jest 5 ml), ale pozostałe parametry zostały utrzymane (nie wiem czy ktoś przeprowadzał porównawcze badania sensytometryczne) i dla amatora to wystarczy.
Z własnego doświadczenia zauważyłem, że koncentrat rodinalu fabrycznie jasny jak niezbyt mocna herbata, w krótkim czasie po otwarciu butelki ciemnieje dając barwę wpadającą w fiolet w prześwicie. Nie wiem czy ma to wpływ na jego działanie - wolałem nie sprawdzać i poprzelewałem go do buteleczek po 100 ml, które po każdym otwarciu i pobraniu objętości potrzebnej zagazowuję butanem. Stary agfowski rodinal również był jasny i z czasem ciemniał, ale jakoś wtedy nie niepokoiłem się jego trwałością. Wersje ciemne jak ORWO R-09, Calbe R-09, Fomadon R-09 czy prototypowa wersja FOTON W-39 były prawie czarne "od nowości", ale w prześwicie wpadały w brązy. Obecne jak ściemnieją wpadają w fiolety.
Uwagi co do obróbki.
Fomapan 200 jest z natury kontrastowy, Na mój gust D-76 nie jest dobrym wyborem dla niego. Męczyłem się z tym filmem w D-76, w Xtolu i dopiero ostatnie kilka rolek wywołanych w rodinalu 1:100 dały akceptowalne kontrasty.
Filmy AGFy są niejako stworzone pod rodinal. Ale dotyczy to oryginalnej Agfy. APX-100 w rodinalu nie ma sobie równych. Ale... dostępne obecnie APX-100 (od Agfaphoto) nie mają z tamtymi APX-ami nic wspólnego. Można spróbować, ale nie wiem jak wyjdzie.
Rollei Retro 400S, Superpan (Rollei universal), Rollei 80S dalej wychodzą w rodinalach bardzo ładnie z jednym zastrzeżeniem: nie są to materiały do powszechnych zastosowań fotograficznych. Zostały opracowane dla celów wojskowych (fotografia lotnicza) i wymagają specjalnego wywoływacza, którego nie ma w sprzedaży. Deklarowane przez dystrybutorów parametry czułościowe wzięte są żywcem z danych dla tego "tajnego" wywoływacza i nie mają za bardzo wiele wspólnego z parametrami praktycznymi. Ja używałem RR400S, którego w pewnym momencie przekląłem, ale opracowałem własny sposób jego naświetlania i obróbki (w rodinalu właśnie) i uważam, że w takim ujęciu to wspaniały film. Krótko: naświetlać na 250 ASA i wywoływać w rodinalu 1:50 22,5 min. Jak jest z Superpanem nie wiem - puszka 30,5 m czeka w zamrażarce na swój czas.
Ilfordy.
Zasadniczo średnioczułe filmy powinny wyjść ładnie: Pan F, FP-4. HP-5 jest bardziej czuły i bardziej ziarnisty - niech powiedzą ci, którzy wywoływali. HP-5 obrabiałbym raczej w Microphenie albo jego odpowiedniku ID-68PQ. Z pewnością da mniejsze ziarno i lepiej wyzyska potencjał światłoczułości tego filmu.
Imperitus pisze: 04 lip 2023, 10:44 Najbardziej uniwersalny będzie D76/ID-11, to taki "standard metra" wśród wywojek.
Pełna zgoda plus zgoda co do reszty postu. "Standard metra" D-76 nie polega na tym, że jest on optymalnym wywoływaczem dla wszystkich filmów. Polega na tym, że wywoła wszystko i przy zachowaniu zalecanego współczynnika kontrastowości wyzyskuje deklarowaną czułość materiałów - nie wszystkich, ale większości. Traktując D-76 jako wzorzec nie należy zapominać o inych parametrach obrazu wywołanego takich jak np. ziarnistość i struktura tej ziarnistości. Na jednych materiałach będzie ona akceptowalna i miła dla oka, a na innych ziarno może być brzydkie (wrażenie subiektywne). Ale jak na "wzorzec metra" przystało, ten wywoływacz jest punktem odniesienia dla innych - porównuje się, że jakiś tam wywoływacz jest mniej lub bardziej ziarnisty od D-76, że daje mniejszy lub większy kontrast, ziarno ostrzejsze lub bardziej rozciaptane itd. Do czegoś trzeba porównywać i jako wywoływacz porównawczy wybrano D-76 jako najbardziej znany i powszechny w użyciu a także możliwy do złożenia w warunkach amatorskich.
Lux mea lex
Wlodek
-#
Posty: 59
Rejestracja: 11 lut 2023, 11:37
Lokalizacja: Piotrków Tryb.

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: Wlodek »

Dlaczego zadałem takie pytanie - wywołałem dwa filmy w Adox Rodinal - Agfafoto APX 100 i Rolley RPX 100 - przy powiększeniu na monitorze do 30 x 40 cm, widziałem wyraźne ziarno, stąd pytanie o jakość Rodinalu (przy 1:50)
Awatar użytkownika
Imperitus
-#
Posty: 2093
Rejestracja: 01 sie 2018, 23:11
Lokalizacja: Toruń

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: Imperitus »

Wlodek, ale z czym masz problem? To negatyw srebrowo-żelatynowy, ziarno będzie zawsze jak zaczniesz powiększać.
Sam rodinal daje dosyć wyraźne ziarno- wydaje się ono przez to większe, ale za to powiększenia zyskują pozornie większą ostrość. Wywoływacze drobnoziarniste (do których Rodinal zdecydowanie nie należy) "rozpuszczają" kryształki srebra i przez to ziarno pozornie staje się drobniejsze, jest mniej wyraźne. Ale za to ostrość powiększeń spada.
Jeśli zależy Ci na naprawdę ultradrobnym ziarnie, to zacznij focić na negatywach technicznych, ale one stwarzają zupełnie nowe trudności jak np. bardzo duża kontrastowość.
"Ludzie, którzy nie potrzebują innych ludzi, potrzebują innych ludzi, by im okazywać, że są ludźmi, którzy nie potrzebują innych ludzi."
Terry Pratchett – Maskarada
Awatar użytkownika
J.A.
-#
Posty: 10068
Rejestracja: 11 maja 2011, 14:02
Lokalizacja: Bielsko-Biała

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: J.A. »

Wlodek pisze: 04 lip 2023, 15:02 przy powiększeniu na monitorze do 30 x 40 cm, widziałem wyraźne ziarno,
Musisz mieć super hiper skaner. :-)
A poważnie, to nie było ziarno.
Zerknij na tą stronę, tu zobaczysz jak wygląda ziarno.
http://www2.optics.rochester.edu/workgr ... 07/jidong/
M7 + 4,5/50 + 4/80 + 4,5/150
"Mędrzec uczy się nawet od głupca, głupiec nie uczy się wcale"
Wlodek
-#
Posty: 59
Rejestracja: 11 lut 2023, 11:37
Lokalizacja: Piotrków Tryb.

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: Wlodek »

Mam skaner (8200i i najnowszy Silverfast 9 (wreście jest po polsku) - chodzi mnie o doświadczenia Wasze, ja na Rodinalu to w latach 70 czy 80 ubiegłego wieku (jaki człowiek jest już stary) używałem z ORWO, taki był dostępny, ale dzisiaj to inne czasy i technologia, a problemów nie mam, tylko się "dopytowywuje"
aka
-#
Posty: 5593
Rejestracja: 11 maja 2017, 09:36
Lokalizacja: Warszawa

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: aka »

Wlodek pisze: 04 lip 2023, 10:02Adox Rodinal
Może oKuba Ci doradzi co w Rodinalu wywoływać.
oKuba
-#
Posty: 3195
Rejestracja: 02 lis 2020, 00:55
Lokalizacja: Monachium

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: oKuba »

Foma 200, aktualny APX 100 oraz FP4 nadaja sie moim zdaniem dobrze do kapieli w Rodinalu. Przepisy znajdziesz w watku „co wlasnie wywolales“ a przyklady w „galerii dla kazdego“
Awatar użytkownika
J.A.
-#
Posty: 10068
Rejestracja: 11 maja 2011, 14:02
Lokalizacja: Bielsko-Biała

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: J.A. »

Wlodek, ja nie o tym. O tym już napisali wyżej Imperitus i technik219, ja tylko nieśmiało zwróciłem uwagę, że ziarna nie obserwujesz na tych skanach. Reprodukcja cyfrowa materiału fotograficznego klasycznej fotografii nie jest na takim poziomie by reprodukować ziarno. To zmienia też charakter obrazu, zwłaszcza w powiększeniu. To co obserwujesz na skanach i interpretujesz jako ziarno to tak naprawdę interpretacja luminancji fragmentu negatywu.
Jak wiadomo, obraz srebrowy składa się z dużej liczby mniejszych i większych skupisk halogenków srebra. Są one różnej wielkości (w pewnym zakresie oczywiście) i z różną gęstością rozłożone w emulsji. Obraz cyfrowy to tyko mozaika jednakowej wielkości ale różnej luminancji kwadratów. Trochę jak szachownica.
Poszczególne elementy skanera nie opisują ziarna tylko ilość światła jakie na nie pada. Na jeden pada mniej bo jest przesłoniły przez drobinkę obrazu, a na drugi więcej, bo drobinką jest mniejsza i sumarycznie leci też światło obok niej. A skaner interpretuje to jako pixel o jakichś tam wartściasch luminancji.
M7 + 4,5/50 + 4/80 + 4,5/150
"Mędrzec uczy się nawet od głupca, głupiec nie uczy się wcale"
Wlodek
-#
Posty: 59
Rejestracja: 11 lut 2023, 11:37
Lokalizacja: Piotrków Tryb.

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: Wlodek »

Wiem, wiem, chodzi mnie tylko o doświadczenia z Rodinalem i obróbka obecnych materiałów, ale dzięki wszystkim za udział, tak nawiasem, jak zmarła moja żona, to już prawie trzy lata, dla zajętości czasu nie dla pieniędzy, bo fotografia nawet cz-b jest bardzo droga, dla zabicia samotności, bo bardzo mnie jest nią źle. A o ziarnie to potocznie nazywam.(może to trochę nie ortograficznie brzmi)
Wlodek
-#
Posty: 59
Rejestracja: 11 lut 2023, 11:37
Lokalizacja: Piotrków Tryb.

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: Wlodek »

Witam.
Mam jeszcze głupie pytanie, dla pewności, (choć głupich pytań podobno nie ma) w tabelach z czasami wywoływania filmów typu np. 135
są podawane czasy i rozcieńczenia wywoływaczy - stock, 1+0, 1+1, 1+2, 1+3 itd, stock - rozumiem, zawartość np. torebki lub torebek rozcieńczone do wielkości zestawu, np. 1l, ale 1+1 co oznacza (zaznaczam - to dla pewności wiedzy) ?
Czyli 1+1 to np. zestaw jest na 1L to dolewamy 1L wody - więc jest dwa litry ? czy tak to rozumować ?
aka
-#
Posty: 5593
Rejestracja: 11 maja 2017, 09:36
Lokalizacja: Warszawa

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: aka »

Wlodek pisze: 06 sie 2023, 16:12 czy tak to rozumować ?
Tak.
Awatar użytkownika
powalos
-#
Posty: 1897
Rejestracja: 02 mar 2007, 21:42
Lokalizacja: Stęszew (pyrlandia)

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: powalos »

Wlodek, tylko pamiętaj aby rozcieńczać taką ilość "stock'a" jak jest tobie potrzebna. Potrzebujesz 300 ml wywoływacza to bierzesz 150 ml stock'a i dolewasz 150 ml wody. Raczej niewskazane jest rozcieńczanie "na zapas".
Fan Pentax'a.
aka
-#
Posty: 5593
Rejestracja: 11 maja 2017, 09:36
Lokalizacja: Warszawa

Wybór Rodinalu lub R09

Post autor: aka »

powalos pisze: 06 sie 2023, 18:35pamiętaj
że roztwory inne niż 1+0 używamy raz.
ODPOWIEDZ