Perceptol - jaka wydajność?

[aka]

Wg Ilforda wydajność 1 l perceptolu to 4 filmy.Wołamy w stocku np. 4 X 250 ml, utylizujemy po wywołaniu, czas stały. Wołamy w większej objętości, dolewamy do pozostałej części i zwiększamy czas dla kolejnego wołania (do czterech filmów). Co robimy jeśli wołamy w 1+3? Koreks ma określoną pojemność np. 0.5 l, a dla zalania filmu potrzebuje jeszcze mniej np. 0.25 l. Jaka ilość rozcieńczonego roztworu jest wystarczająca dla jednego filmu? Będą różnice w efektach przy np. 0.25 l i 0.5 l dla jednego filmu? Gdyby zastosować analogię z opisu wywoływaczy skoncentrowanych (wymagana ilość koncentratu na 1 film) to w rozcieńczeniu 1+3 na 1 film trzeba 1 l roztworu?

[zaphod]

Robiłem 1+3 pojedyncze filmy 135 w Patersonie używając 75 ml stocka i było ok.

[bakulik]

Na opakowaniu ID-11 producent podaje, że rozcieńczenie 1+3 to 75 ml stocka i 225 ml wody dla 300 ml roztworu roboczego. Podejrzewam, że analogiczne informacje są również na opakowaniu Perceptolu.

[aka]

Robiłem 1+3 pojedyncze filmy 135 w Patersonie używając 75 ml stocka i było ok.

To dobra wiadomość!

Na opakowaniu ID-11 producent podaje, że rozcieńczenie 1+3 to 75 ml stocka i 225 ml wody dla 300 ml roztworu roboczego. Podejrzewam, że analogiczne informacje są również na opakowaniu Perceptolu.

Sprawdziłem na opakowaniu - jest tak samo 75 ml na 300 ml 1+3 i 150 ml na 300 ml 1+1! Co prawda info na naklejce polskiego dystrybutora, ale doświadczenie zaphoda ja uwiarygadnia. W data sheet na stronie ilforda nie ma takieej informacji (https://www.ilfordphoto.com/perceptol-product).

(korekta: jest oryginalna informacja wewnątrz pudełka. Nauczka taka, że oglądać wszystko dokładnie i czytać wszystko dokładnie ...)

Dzięki Panowie za informacje!

Swoją drogą może ktoś biegły w teorii procesu wywoływania filmów zna przyczynę rozbieżności w ilości stocka/film w zależności od stężenia roztworu roboczego?

[powalos]

Widocznie ilość stock'a 75 ml jest zupełnie wystarczająca do prawidłowego wywołania jednego filmu. Przy mniejszych rozcieńczeniach jest go z nadmiarem. Każdy wywoływacz ma minimalną ilość, która zapewnia prawidłowe wołanie, np w Rodinalu jest to 5ml stock'a na jeden film. Ilość roztworu wywoływacza musi być tak dobrana, aby zapewnić"zakrycie" filmu roztworem i jednocześnie zapewnić odpowiednią ilość środka wywołującego. Dlatego przy małych koreksach (np. ok 300 ml) nie można wołać w dużych rozcieńczeniach, bo np przy rozcieńczeniu 1:100 Rodinalu wychodzi to 500ml roztworu w którym musi moczyć się film. To tak łopatologicznie.

[bakulik]

Swoją drogą może ktoś biegły w teorii procesu wywoływania filmów zna przyczynę rozbieżności w ilości stocka/film w zależności od stężenia roztworu roboczego?

Podawane przez Ilforda rozcieńczenia dotyczą zapewne ilości wywoływacza, jaka jest potrzebna dla małego obrazka w koreksie Patersona. Stąd końcowa objętość 300 ml i stosowna do wybranego rozcieńczenia ilość niezbędnego stocka. Widocznie 75 ml jest wystarczające. Natomiast przy wywoływaniu w samym stocku podawana jest wydajność 4 filmy/litr, ponieważ zapewne wywoływacz jest czuły na pozostające w roztworze po wywoływaniu produkty utleniania reduktorów i/lub bromki wypłukane z emulsji, których po każdym filmie przybywa.

Ciekawostką jest, że Ilford dla ID-11 podaje wydajność 10 filmów/litr stocka lub rozcieńczenie 1+1 przy użyciu 150 ml tegoż (jak również 1+3 z użyciem 75 ml), a Kodak dla swojego D-76, będącego przecież wprost odpowiednikiem, pisze o wydajności 4 filmy/litr lub zaleca dla rozcieńczenia 1+1 używać 250 ml stocka (a dokładnie w 16 uncjach, czyli 473 ml rozcieńczonego wywoływacza „pozwala” wywołać jeden film o pow. 80 cali kw.), a w przypadku mniejszej ilości (dla koreksów 8-uncjowych, czyli 237-mililitrowych) poleca przedłużyć czas wywoływania o 10%. Po użyciu wywojka oczywiście ma powędrować do zlewu. Skąd ta różnica? Czy to tylko nadmierna ostrożność Kodaka, czy też nakłanianie do częstszych zakupów?

[aka]

zapewne wywoływacz jest czuły na pozostające w roztworze po wywoływaniu produkty utleniania reduktorów i/lub bromki wypłukane z emulsji, których po każdym filmie przybywa.

To wydaje się przyczyną. Perceptol ma bardzo prosta formułę (Trójpolifosforan sodu 3,5 g,Metol 5.0 gms, Siarczan sodu anhyd.100,0 gms
Chlorek sodu 30,0 gms), istotnie różniącą się od id-11.

Kodak dla swojego D-76, będącego przecież wprost odpowiednikiem, pisze o wydajności 4 filmy/litr

Tu są dwie możliwości - czysty zabieg marketingowy lub dodatkowy/inny składnik. Czytałem gdzieś o zastosowaniu w d-76 fenidonu (zamiast chyba metolu), ale autor twierdził, że nie wpływa to na efekt końcowy wołania. Ale czy to jest prawda ...

[bakulik]

Perceptol ma bardzo prosta formułę

O, właśnie, jeszcze jedna sprawa wpływająca na wydajność – pH. Perceptol nie ma w zasadzie (nomen omen) żadnych alkaliów, jego pH to 7.68–7.82 i zapewne zmienia się w miarę używania, co też wpływa na aktywność reduktora.

[J.A.]

bakulik, ale rozcieńczanie w stosunku 1:3 jeszcze bardziej obniża pH.
aka, w D-76 na pewno nie ma fenidonu. Fenidon bardzo podnosi „energetyczność” wywoływacza. Wywoływacze fenidonowe są znacznie szybsze i podnoszą efektywną czułość.
Poza tym, o ile mnie pamięć nie myli towydajność D-76 w zależnościom wersji data shit, jest niższa lub wyższa. Trzeba porównać rewizję tych dokumentów.

[technik219]

Ja postąpiłem odwrotnie: w recepturze ID-68 PQ zamieniłem fenidon na metol tworząc wersję MQ. Zapytacie po co? Po to, by obniżyć zadymienie materiałów "po terminie". Fenidon z racji swej "energetyczności" powiększa zadymienie, metol o wiele mniej. Na razie wywołałem jeden film. Zastosowałem czas jak dla PQ przed zamianą i potwierdzam: wersja metolowa wymaga dłuższego wywoływania - na oko tak z 20-25% dłuższego. Następny film wywołam odpowiednio przedłużając czas i dopiero wtedy wypowiem się o zadymieniu. Tymczasem ten pierwszy, niedowołany film nadaje się do zrobienia odbitek, chociaż z racji jw. dupy nie urywa.
Bądźcie cierpliwi, wyniki wkrótce

[aka]

Anchell tak pisze:

"Variations on D-76: The packaged Kodak formula contains a number of additional chemicals
to prevent the metol from deteriorating in the presence of the sodium sulfi te and enable it
to mix easily in all types of hard and soft water. This allows the formula to be sold as a single
package.
Ilford markets the formula in two packages, separating the metol from the sulfi te, under
the name ID-11. This eliminates some, though not all, of the extra chemicals found in the
Kodak version.
Many photographers feel that the original formula, as given in the Cookbook, without the
“extras” is superior to either commercial product."

Nie od dzisiaj wiadomo, że składniki należy rozpuszczać w określonej kolejności. Jeśli mamy kilka składników zmieszanych w jednej lub dwóch saszetkach to nie wykluczone, ze dodawane są dodatkowe substancje. Np. metol jest wyjątkiem i rozpuszcza się go przed siarczynem sodowym, a inne substancje wywołujące po siarczynie (wg Klimeckiego).

Jak dzisiaj jest pakowany D-76? Jedna czy dwie saszetki?

Jeśli chodzi o fenidon, to wspomniany Klimecki pisze o nim, że jest stosunkowo słabym wywoływaczem, ale w kombinacji z hydrochinonem "pod wieloma względami przewyższa wywoływacze metolowo-hydrochinowe".

No i oczywiście fenidon "zadymia" - to też za Klimeckim.

[bakulik]

rozcieńczanie w stosunku 1:3 jeszcze bardziej obniża pH

Tak, ale po użyciu wylewasz go do zlewu. Użyty stock wraca do butli i miesza się z resztą wywoływacza. Zmiany pH, pojawianie się utlenionej formy reduktora oraz substancji wypłukanych z filmu – to wszystko wpływa na aktywność wywoływacza, różnie w zależności od jego składu, co przejawia się różną wydajnością poszczególnych mikstur.

Poza tym, o ile mnie pamięć nie myli towydajność D-76 w zależnościom wersji data shit, jest niższa lub wyższa. Trzeba porównać rewizję tych dokumentów.

Zarówno w wersji Minor revision 10-02 z października 2002 i Revised 12-17 z grudnia 2017 podawana jest wydajność 16 filmów z galona (4 z litra) z adnotacją „With time compensation; increase the development time by 15 percent after every four 8 x 10-inch sheets or 4 rolls per gallon processed”.

ak dzisiaj jest pakowany D-76? Jedna czy dwie saszetki?

W jedną.

[rbit9n]

ale przecież Anchell nie pisze, że zamienili metol na fenidon, tylko że dodali jakieś tajemnicze składniki, dzięki którym metol nie rozkłada się mimo obecności siarczanu IV sodu oraz że się dzięki nim rozpuszcza mimo obecności Na2SO3.

a jak przeczytasz MSDS wywoływaczy MQ ilforda, to znajdziesz tam info, że w paczce A jest najczęściej sam metol, a w paczce B cała reszta.

Tak, ale po użyciu wylewasz go do zlewu. Użyty stock wraca do butli i miesza się z resztą wywoływacza. Zmiany pH, pojawianie się utlenionej formy reduktora oraz substancji wypłukanych z filmu – to wszystko wpływa na aktywność wywoływacza, różnie w zależności od jego składu, co przejawia się różną wydajnością poszczególnych mikstur.

to może jeszcze wskazywać, że te dobawki kodaka, dzięki którym mamy jedną paczkę, wpływają na zdolności buforujące r-ru.

[aka]

ale przecież Anchell nie pisze, że zamienili metol na fenidon, tylko że dodali jakieś tajemnicze składniki, dzięki którym metol nie rozkłada się mimo obecności siarczanu IV sodu oraz że się dzięki nim rozpuszcza mimo obecności Na2SO3.

Anchella przytoczyłem nie na okoliczność fenidonu, a na dodatki w d-76, które "chronią" metol. Skądś ta różnica w wydajności d-76 i id-11 się bierze, a jeśli skład jest inny to być może ta różnica jest skutkiem ubocznym?

Swoją drogą formuła formułą, a produkcja produkcją- ta często ulega zmianom zarówno technologicznym jak i jakościowym i dotyczy to wszystkich branż, oczywiście w różnym stopniu. Tak, że ...

[J.A.]

Tak, ale po użyciu wylewasz go do zlewu. Użyty stock wraca do butli i miesza się z resztą wywoływacza. Zmiany pH, pojawianie się utlenionej formy reduktora oraz substancji wypłukanych z filmu – to wszystko wpływa na aktywność wywoływacza, różnie w zależności od jego składu, co przejawia się różną wydajnością poszczególnych mikstur.

Zapewne, ale ja stawiam, że znacznie większe szkody dla roztworu zapasowego czyni mocne utlenienie wywoływacza w trakcie obróbki poprzedniego filmu.
A żeby nie gdybać zmierzę pH przy najbliższej okazji, wywoływacza świeżego i po wylaniu z koreksu.